Kyrie Eleison, Christe Eleison!
Heer erbarm u, Christus erbarm u!

Karel de Grote was een reus van bijna twee meter lang. Hij stichtte een enorm rijk waar Nederland een deel van uitmaakte. Overal liet hij torens bouwen, met klokken die drie keer per dag beierden. Dat gebeier joeg het kleine volkje voor altijd weg.

Torentje torentje bussekruit
Wat hangt er uit
Een gouden fluit
Een gouden fluit met knopen
Torentje is gebroken...

Klokken zijn al meer dan duizend jaar boodschappers van lief en leed, en daarmee in feite een soort beschermengelen, want "engel" betekent letterlijk: "boodschapper". Vanwege de Coronacrisis is het onmogelijk om gewoon zangles te geven. Met mijn koren kan ik in deze periode niet repeteren. Daarom ben ik een serie begonnen van schriftelijke thuislessen voor een breed publiek. Ik werd geïnspireerd door het gebeier van de klokken als eerbetoon voor de mensen in de zorg.

Wij houden van de klokken als ze zingen
Wij houden van ze als ze de blijdschap over de daken doen rennen
Maar wij houden ook van de klokken als ze woedend zijn
Als ze, uit angst voor de onbekende nacht
Met hun koppen tegen elkaar donderen.

(uit: Dzwony Cerkiewne, Witold Lutoslawski)

‘Ik wil graag aan mijn ademsteun werken.’ Met deze zin beginnen de meeste eerste zanglessen. Niet de muziek of de stem, maar de ademsteun is de focus van veel beginners. Er is een vaag idee dat dit met kracht te maken heeft (‘zingen is topsport’) en dat die kracht, eenmaal verworven, leidt tot goed zingen.

Soms heb je het gevoel dat er een olifant in je keel zit. De stem zit muurvast, hoge tonen lijken onbereikbaar. En het is alsof adem en stem helemaal niets met elkaar te maken hebben. Je wordt eigenlijk al doodmoe als je aan zingen dénkt.

Toch is het vaak een kwestie van een paar handigheidjes om je stem weer in zijn goede humeur te krijgen.

Hier een paar oefeningen om de olifant in een nachtegaal om te toveren.

‘Muziek begint waar het Woord zijn macht verliest’. Aldus Debussy, een geniaal componist die hiermee ware woorden sprak. Gezongen muziek is op woorden gebaseerd en brengt die dan mee naar een hoger niveau van beleving.

Maar waar komt muziek vandaan? In de klassieke oudheid ging de mens ervanuit dat de muziek een geschenk van de goden was: de muzen, vrouwelijke goden en/of bronnimfen, die de kunstenaars inspireerden tot zang, dichtkunst, dans, fluitspel... maar ook wetenschap! Het is grappig om te bedenken dat zaken die vandaag de dag juist zó gescheiden zijn, vroeger in één adem genoemd werden.

Een lied kunnen we in verschillende ‘liggingen’ zingen, dus hoger of lager. We hebben weleens gemerkt dat een ligging voor het koor wat te hoog was, dan maakte ik een transpositie naar een andere toonsoort.

Maar wat ís een toonsoort?

Bijna iedereen kent het: het lied ‘Edelweiss’ uit The Sound of Music. In de film zingt Kapitein von Trapp het als een afscheidslied voordat hij met zijn gezin vlucht voor de Nazi’s. Waarom maakt nu juist dít lied zoveel indruk?

Vroeger vereerden de meeste volkeren een heleboel verschillende goden.
De mensen leefden namelijk in de natuur en dachten dat alles een ziel had.
Dus had je de god van het water, van de wind, van de zee,de godin van de aarde, de godin van de
liefde en de lente enz.
Die goden moest je te vriend houden, anders werden ze misschien kwaad.
Daarom moesten er offers gebracht worden aan de goden en ook feesten voor ze gevierd worden.
Pinksteren is één van die feesten, een echt lentefeest.

Pasen wordt gevierd in de lente en valt altijd op een zondag en een maandag: 1e en 2e paasdag. We vieren dan de Opstanding: dat betekent: van dood weer opnieuw levend worden.

En nu over sint Maarten zélf: wie was dat eigenlijk?
Sint Maarten – hij heette eigenlijk Martinus- werd in 315
geboren in Pannonië ( dat heet nu Hongarije) Hij was een
Romein en toen hij nog heel jong was ging hij ook in het
Romeinse leger.

Dit soort oefeningen zijn bedoeld om, zoals dat heet: de vocalen te plaatsen, oftewel te zorgen dat elke vocaal maximale resonans oplevert. Tegelijkertijd levert dit nog meer op: omdat de stem beter gaat ‘zitten’ gaat het zingen makkelijker, ontspannener, waardoor de stem soepeler wordt. En een goed zittende stem mengt mooier met andere stemmen, waardoor een koor-of ensembleklank verrijkt.

Een artikel over het studeren met behulp van een spiegel.

Van Xandra verscheen een column in het vakblad voor Nederlandse Zangpedagogen.

Klik op deze link: artikel nvz

Waarom zetten we een schoen met Sinterklaas? Waarom geen bakje of een emmer, maar nu juist een schoen? Lees in dit artikel wat er allemaal voor symboliek en spiritualiteit in die schoen zit, vanaf de oudste herinneringen van het menszijn. Klik op de link voor het complete artikel: De onderste schoen boven.

Hulst en klimop hebben in de Carols een speciale betekenis.

Klik op het plaatje voor de achtergronden. 

Xandra maakte een special genaamd Van Sjavoeot tot Pinksteren. Een bijzondere bijlage met zelfs een speciaal Joods meeslepend lied! Klik op de naam om de bijlage te openen. Leuk om af te drukken en te bewaren.